Anevrizma Nedir Genel olarak ülkemizde her 100 bireyden 1’inde görülen beyin anevrizmalarının en tehlikeli komplikasyonu ise beyin kanamasına yol açabiliyor Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, bilgi verdi
Beyin anevrizması; beyni besleyen ana atardamarlarının zayıf bölgesinin balon halinde genişlemesi olarak tanımlanıyor. Genel olarak ülkemizde her 100 bireyden 1’inde görülen beyin anevrizmalarının en tehlikeli komplikasyonu ise beyin kanamasına yol açabilmesi. Anevrizması olan bireylerin anevrizmasının büyüklüğüne nazaran değişen oranlarda kanama riski bulunuyor ve baloncuğun patlaması sonucu beyinde kanama gelişebiliyor. Kanamamış olan anevrizmaların büyük çoğunluğu belirti vermeden ve ekseriyetle öteki bir emel için yapılan beyin görüntülemelerinde tesadüfen saptanıyor. Dr. Bayri, kanamış olan anevrizmaların en tipik belirtisinin ise apansız başlayan şiddetli baş ağrısı ve genel durumda kötüleşme olduğuna dikkat çekerek, “Hastalar bu durumu ‘hayatımın en şiddetli baş ağrısı’ şeklinde tarif ediyorlar. Baş ağrısına bazen kısa süreli bilinç kaybı, bulantı ve kusma eşlik edebiliyor. Nadiren de olsa epileptik nöbet görülebiliyor. Bu tabloda hastanın en kısa sürede sağlık kuruluşuna başvurması hayat kurtarıcı olabiliyor” diye belirtti.
anevrizma nedirAnevrizma Günler öncesinden ‘uyarıcı’ baş ağrıları gelişebiliyor
Anevrizmanın damar duvarı ince olduğu için bu bölgeden patlayarak kanamaya yol açabiliyor. Bazen anevrizma patlamadan evvel sızıntı formunda kanamalar da olabiliyor. Yapılan çalışmalarda; hastaların yüzde 15-50’sinde patlamadan 6-20 gün evvel gelişen hafif kanamalar nedeniyle ani ve şiddetli baş ağrısı görüldüğü bildirilmiş. Beyin kanaması geçiren hastaların yüzde 10-15’inde ani vefatlar oluşabileceği için bu durumda vakit kaybetmeden sıhhat kuruluşuna başvurmak büyük ehemmiyet taşıyor. Günümüzde anjiografik tomografi, MR anjiografi ve klasik anjiografi usulleriyle beyin anevrizmasına teşhis rahatlıkla konulabiliyor.
anevrizma nedirAnevrizma Kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor
Beyin anevrizmalarının neden oluştuğu şimdi tam olarak aydınlatılmamış olsa da kimi etkenlerin riski artırdığı biliniyor. Anevrizma tüm dünyada erkek ve bayanlarda eşit dağılım gösterse de, 50 yaş üstünde bu oran bayanlarda 2 kat fazla görülecek halde değişiyor. Bu artışta damar sıhhatini koruyan östrojen hormonunun menopozla birlikte azalmasının tesirli olduğu belirtiliyor. Dr. Bayri, “İleri yaş, hipertansiyon, sigara ve aşırı alkol kullanımı, ateroskleroz (damar sertliği), travmalar ve endokardit gibi hastalıklar anevrizma riskini yükseltiyor. Bunların yanı sıra polikistik böbrek hastalığı ve fibromüsküler displazi gibi bazı hastalıklarda da anevrizmanın görülme sıklığı daha yüksek oluyor” dedi. Dr. Bayri, ailede birden fazla şahısta var olan anevrizma hikayesinin de riski artırdığına işaret ederek, “Bu nedenle ailesinde fazla sayıda kişide anevrizma öyküsü olanların risk faktörleri ve tarama yapılması için hekimlerine başvurmaları öneriliyor. Zira erken dönemde tedbir alınması hastanın hayatının kurtulmasını sağlıyor” bilgisini verdi.
Baş Ağrısı Neden Olur ?
Anevrizma Tedavisinde ilk üç gün çok önemli!
Anevrizma, çoğunlukla damarların ikiye ayrıldığı ve kan akımının fazlaca zorladığı damarlarda, kan damarı duvarlarının incelmesinden kaynaklanıyor. Kan bu incelmiş olan damarlarda akışını sürdürürken, kan basıncındaki artış damardaki küçük bir bölgenin tıpkı bir balon üzere dışarı yanlışsız şişmesine yol açıyor. Şayet damar gereğinden fazla zayıflamışsa yahut içerisindeki basınç ani artmışsa patlıyor ve bunun sonucunda ‘beyin kanaması’ oluşuyor. Kanamanın gerçekleşmesi halinde anevrizmanın birinci 3 gün içinde tedavi edilmesi büyük kıymet taşıyor. Çünkü bir kere patlamış ve beyin kanamasına yol açmış olan anevrizmanın ikinci kere kanama riski çok yüksek oluyor.
anevrizma nedirAnevrizma Klips metoduyla kanama riski önleniyor
Beyin anevrizmalarının tedavisinde amaç, baloncuğun patlaması sonucu gelişebilecek olan beyin kanaması riskini ortadan kaldırmak. Bunun için iki tedavi prosedürüne başvuruluyor: Balonun açık cerrahi ile klipslenmesi yahut endovasküler teşebbüsler, bir öteki deyişle damar içi uygulamalar ile kapatılması. Dr. Bayri, “İşlemin hangi yöntemle yapılacağına karar verilmesinde; anevrizmanın boyutu, yerleşim yeri, hastanın yaşı ve genel sağlık sorunlarının varlığı gibi birçok faktör etkili oluyor” diyor. Açık metotla yapılan anevrizma ameliyatlarında, mikroskop altında mikrocerrahi metotlar kullanılarak, genişlemiş olan baloncuğun boynuna uygun olan ve klips denilen kıskaçlarla anevrizmanın kapatıldığını belirterek, “Sorunlu bölgenin dolaşım dışına bırakılması sayesinde kanın anevrizmayla ilişkisi kesiliyor. Kan genişlemiş olan damarın içine giremediği için kanama riski önlenmiş oluyor” diyor. Endovasküler yolda de ekseriyetle kasıktan yerleştirilen kateter aracılığıyla anevrizma kesesi coil ismi verilen tel gibisi unsur ile doldurularak kapatılıyor. Dr. Bayri, anevrizmaların çok büyük olduğu ya da kapatma sürecinin her iki metotla de yapılamadığı tablolarda by-pass cerrahisi prosedürüne başvurulduğunu söyleyerek, “Kanamamış anevrizmalarda ise anevrizmanın boyutuna, şekline ve kanama riskini arttıracak faktörlerin varlığına göre nasıl takip edileceğine karar veriliyor.” diye konuştu. (BSHA-Bilim Ve Sağlık Haber Ajansı)
